Praten in Jip en Janneke taal…
“Als ik met jou wil praten over mijn geboorteland dan wil ik dat in het Engels doen”, zei ooit een hoogopgeleide cursist. Hij voelde zich niet op zijn gemak om op het niveau Nederlands waarop hij toen was met mij een gesprek te voeren in het Nederlands. Okay, dat kan ik me voorstellen, maar… zijn werkgever betaalde uiteindelijk wèl voor een cursus NT2 Nederlands en níet voor Engels!
“Dan praat ik met jou in Jip en Janneke taal”, was mijn compromis.
Maar….. Wat ís Jip en Janneke taal precies? “*
Uitleg daarover vind je onderaan en misschien ken je ook de kinderboeken Jip en Janneke, dan kun je eens kennismaken met de korte, maar vooral duidelijke zinsbouw.
Hoe start je eigenlijk in een andere taal?
Iedereen herinnert zich vast nog wel iets van de eerste lessen Engels, Frans of Duits?
Het begint met:
- de dagelijkse begroetingen goedemorgen tot ziens…..
- de dagelijkse beleefdheden zoals dank je wel, alsjeblieft….
- het voorstellen van jezelf en dan opeens heb je al een zin te pakken..
“Ik ben Silvia Linssen.”
“Ik woon in Veldhoven”.
Of…. Een kort gesprek zoals …..
“Goedemorgen. Ik ben….Ik woon… Tot morgen!”
Is er veel verschil met het leren van je moedertaal?
Ja en nee!
Ja, want…
- in je moedertaal heb je al kennisgemaakt met de relatie tussen woorden en concrete of abstracte betekenissen
- je hebt in je moedertaal al (on)bewust grammaticale regels geleerd en toegepast
- ook heb je al ervaren dat je dénkt in taal
- dat taal een krachtig zo niet het krachtigste middel is om je gedachten, wensen en doelen kenbaar te maken, wéét je al
- je hebt ervaren hoe je mensen met behulp van taal kan laten reageren
- opnieuw maar nu bewust zul je ontdekken hoe belangrijk woordenschat is
Nee, want er zijn ook een aantal gelijkenissen met het leren van de moedertaal…
- Het gebruik van zelfstandige naamwoorden is de eerste stap.
Hiermee kun je één woordzinnen maken. Met een vragende of bevestigende intonatie kom je al heel ver.
Stel je voor: Ik wil naar de wc= wc! Waar is de wc=wc?
- Een handeling is altijd een werkwoord. Eten?Eten!
- Combineer je werkwoord en zelfstandig naamwoord dan heb je al een korte zin: appel eten, pizza kopen, wijn drinken. Twee woordzinnen!
Zo bouw je verder aan zinnen en komen er steeds meer woordsoorten bij.
- Ik appel eten, morgen pizza kopen. Drie woordzinnen.
“Praten in Jip en Janneke taal”
Geïnspireerd door de succesreeks Jip en Janneke voor kinderen. De term werd bedacht door een ambtenaar om te illustreren dat de ambtelijke taal in Nederland voor iedereen duidelijker kon.*
En….. omdat veel mensen in Nederland met deze boekjes – voorgelezen voor het slapengaan- zijn opgegroeid als voorbeeld een stukje van de eerste bladzijde van het eerste boek:
‘Hoe heet je?’ vroeg Jip.
‘Janneke’ zei het meisje.
‘Ik woon hier.’
‘Gisteren woonde je nog niet hier’, zei Jip.
‘Vandaag woon ik hier’, zei Janneke.
‘Kom je met mij spelen?’
- Korte zinnen…. ook een kenmerk van de taalontwikkeling in je moedertaal! Hoe méér woorden je kent hoe méér combinatiemogelijkheden je krijgt en zo bouw je zinnen verder uit.
Bij elke nieuwe taal start je bij nul!
Ook in een nieuwe taal start je bij nul, maar…. gelukkig heb je al een goede basis gelegd in je moedertaal en hóeft het minder lang te duren.
Helaas… de meesten van ons zijn niet meer in hun taalgevoelige periode en dat maakt het leren van een nieuwe taal tot een wereld van verschil!
NT2 De Nederlandse taal leren voor nieuwe bewoners van Nederland, vraagt van ons “native” sprekers alle begrip, geduld en hulp die we hen kunnen geven.
Een deel van de uitleg van Ted Sanders*
Wie begrijpelijke taal wil schrijven moet Jip-en-Janneke taal gebruiken, wordt vaak gezegd. Maar wat voor taal is dat? Letterlijk genomen is Jip-en-Janneke taal de taal die gebezigd wordt in de kinderverhalen over Jip en Janneke, geschreven door Annie M.G. Schmidt.
Wil je meer informatie over de taalgevoelige periode?
https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/kinderen/129451-kinderen-en-hun-taalontwikkeling.html
Meer lezen over de bekende valkuilen/ ingrediënten om te durven praten in een vreemde taal?
https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/hoe-praat-ik-echt-nederlands/
Informatie over Nederlands leren: https://www.dutchlessonveldhoven.nl
Als kind had ik alle boekjes van Jip en Janneke. Eigenlijk jammer dat ik die ooit weg deed. Zeker nu ik neefjes en nichtjes heb die over een tijdje leren lezen. Maar je kan niet alles bewaren.
Helaas nee…. Dat merkte ik toen ik vlug uit de kast een boekje wilde pakken om er een foto van te maken. Met de verhuizing blijk ik de “Jip en Jannekes” naar de kringloopwinkel te hebben gebracht. Hopelijk geniet een kind er nu van!
Jip en Janneke taal kan ook voor blogs schrijven nog wel eens handig zijn. Ik vind het best lastig om simpeler te schrijven……
Als je hulp nodig hebt, laat maar weten. Het helpt al om dan maar 1 werkwoord per zin te gebruiken!
Het is niet altijd even gemakkelijk om alles eenvoudig uit te leggen. Maar naar kinderen toe doen we dit vaak automatisch. Dan gebruiken we vanzelf Jip en Janneke taal maar naar volwassenen vinden we dit moeilijk al spreekt de gene tegen wie je praat jouw taal niet.
Dat is zeker niet eenvoudig. Wat al helpt is langzaam te praten. Korte zinnen met maar 1 werkwoord erin en zónder de vaak wat extra intonatie die we bij kinderen gebruiken. Je er bewust van zijn helpt vaak al!